Η γλωσσική ανάπτυξη τους 12 πρώτους μήνες

Η κυρίαρχη φωνητική έκφραση των βρεφών τους πρώτους μήνες της ζωής τους είναι το κλάμα. Το νεογνό δεν είναι σε θέση ακόμα να ελέγξει το άνοιγμα και το κλείσιμο του στόματος του ή να χρησιμοποιήσει πλήρως το δυναμικό των  φωνητικών του χορδών. Μεταξύ όμως 2-4 μηνών, το βρέφος αρχίζει να παράγει φωνοποιήσεις χρησιμοποιώντας το /κ/ και το /g/ , που μοιάζουν με συλλαβές και ονομάζονται «ψελίσματα». Σε αυτή την περίοδο θα ακούσετε το μωρό σας να λέει «γκου, αγκου». Το μωρό μέχρι τους 6 μήνες, χαμογελάει όταν του μιλάνε και μπορεί να χρησιμοποιεί ήχους και χειρονομίες για να υποδείξει ανάγκες. Μέχρι τους 6 μήνες τα βρέφη έχουν βάλει στο ρεπερτόριο τους «κραυγές», «γρυλίσματα», «τρίλιες με τα χείλη». Μπορεί να παρατηρήσετε κάποιες φορές και τα πρώτα «βαβίσματα», συλλαβές που αποτελούνται από σύμφωνα και φωνήεντα. Μέχρι τους 12 μήνες το μωρό σας θα εξελίξει το «βάβισμα», θα εκφράζει τις επικοινωνιακές του προθέσεις και τα συναισθήματα του εναλλάσσοντας τον τόνο ή την ένταση της φωνής του, εκφέροντας συλλαβές. Τα αγαπημένα του σύμφωνα είναι το [p, b, m, n, d, k, g]. Αυτά μπορεί και τα συνδυάζει με φωνήεντα, ώστε να επικοινωνήσει μαζί σας. Επίσης, ανταποκρίνεται στο όνομα του, κατανοεί απλές εντολές και μιμείται αρκετές λέξεις. Το μωρό σας μπορεί και δείχνει τώρα με το δάχτυλό του, το αντικείμενο που θέλει. Προς το τέλος πια του πρώτου έτους, αρχίζει να παράγει και τις πρώτες λέξεις και προσπαθεί να μιμηθεί τη λέξη που του λέτε.

Η ανάπτυξη της γλώσσας είναι ένα κρίσιμο μέρος της ανάπτυξης των παιδιών. Υποστηρίζει την ικανότητα του παιδιού να επικοινωνεί, να εκφράζει και να κατανοεί τα συναισθήματα. Υποστηρίζει επίσης τη σκέψη και την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, την ανάπτυξη και διατήρηση σχέσεων. Η εκμάθηση της κατανόησης και  της χρήσης της γλώσσας  είναι το κρίσιμο πρώτο βήμα στον αλφαβητισμό και η βάση για την εκμάθηση της ανάγνωσης και της γραφής. Ως γονείς, μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να εξελιχθεί γλωσσικά με διάφορους τρόπους. Να θυμάστε ότι ένα βρέφος 12 μηνών μπορεί να μην μπορεί να εκφραστεί γλωσσικά ακόμα, αλλά έχει αφομοιώσει το γλωσσικό μοτίβο που ακούει και γνωρίζει ήδη τη σημασία πολλών λέξεων που αφορούν την καθημερινότητα του.

1. Να μιλάτε στο παιδί σας, ακόμα κι αν είναι νεογέννητο.

Στους πρώτους 12 μήνες, τα μωρά αναπτύσσουν πολλά από τα θεμέλια που στηρίζουν την ανάπτυξη του λόγου και της γλώσσας. Φυσικά, συνεχίζουν να αναπτύσσουν γλωσσικές δεξιότητες με εκπληκτικό ρυθμό τα πρώτα τρία χρόνια της ζωής τους. Ακόμα και όταν το βρέφος είναι πολύ μικρό, αν του περιγράφετε τις δραστηριότητες σας ή παράλληλα του δείχνετε τα αντικείμενα και τις λέξεις, εκείνο σιγά σιγά θα μάθει να νοηματοδοτεί τις λέξεις.

2. Να είστε περιγραφικοί.

Καθώς το παιδί σας μεγαλώνει και αρχίζει να χρησιμοποιεί χειρονομίες ή φωνούλες, μπορείτε να ανταποκριθείτε στις προσπάθειες επικοινωνίας του παιδιού σας. Για παράδειγμα, εάν κουνήσει το κεφάλι του αρνητικά, απαντήστε σαν το παιδί σας να λέει «όχι». Εάν το παιδί σας δείχνει ένα παιχνίδι, απαντήστε σαν το παιδί σας να λέει, «μπορώ να το έχω;» ή «μου αρέσει». Όταν ανταποκρίνεστε στο παιδί σας, το ενθαρρύνετε να επικοινωνήσει. Θα εκπλαγείτε με το πόσα έχει να πει, ακόμη και πριν αναπτυχθούν οι λέξεις.

3. Να του διαβάζετε απλά εικονογραφημένα παραμύθια.

Να του δείχνετε τις εικόνες και παράλληλα να του αφηγείστε μια απλή ιστορία. Τα μωρά αγαπούν πολύ τις εικόνες και τους τραβούν το ενδιαφέρον τα έντονα χρώματα. Καθώς το μωρό σας επεξεργάζεται τις εικόνες, εσείς εξηγήστε του αυτά που βλέπει. Με αυτόν τον τρόπο, το βοηθάτε να κατανοήσει την γλώσσα που ακούει.