Μεγαλώστε αυτόνομα και ανεξάρτητα παιδιά- οδηγός για γονείς

Όλοι θέλουμε να νιώθουμε ότι έχουμε τον έλεγχο της ζωής μας. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τα παιδιά. Μετά την ηλικία των 3 ετών, τα παιδιά αρχίζουν να νιώθουν την ανάγκη να είναι κάπως ανεξάρτητα, ανάγκη που κορυφώνεται κατά την εφηβεία. Αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι η ανάγκη αυτή είναι απολύτως φυσιολογική και δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ανυπακοή ή επανάσταση. Είναι μια υγιής και αναμενόμενη εξέλιξη στην ανάπτυξη του παιδιού σας και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζεται. Ένα λάθος που κάνουν συχνά οι κάποιοι γονείς είναι να προσπαθούν να επιβάλουν την άποψη τους με φωνές και να προσπαθούν να καταστείλουν αυτή την ορμή με καβγά ή τιμωρία. Το αποτέλεσμα αυτής της αντιμετώπισης είναι να μειώνουν την αυτοεκτίμηση του παιδιού τους και τα ίδια τα παιδιά να πιστεύουν ότι δεν είναι αρκετά ικανά να τα καταφέρουν μόνα τους. Φυσικά, μπορεί αυτή να είναι η αλήθεια και να έχουν θέσει έναν στόχο ακατόρθωτο για τις ικανότητες τους, όμως το μήνυμα που θέλετε ως γονείς να του περάσετε, είναι να δοκιμάζει τις δυνάμεις του και να προσπαθεί ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα.

---

Η ικανότητα να μπορεί κάποιος να παίρνει αποφάσεις και να ελέγχει υπεύθυνα τον εαυτό του, είναι μια δεξιότητα που την αποκτούν σιγά σιγά τα παιδιά και χτίζεται μέχρι την ενηλικίωση. Σκεφτείτε πόσο σημαντική είναι αυτή η δεξιότητα για ένα μικρό παιδί που βρίσκεται σε περιβάλλον έξω από το σπίτι του, στο σχολείο για παράδειγμα. Πολλές φορές θα πρέπει να υπερασπιστεί τον εαυτό του με αποφασιστικότητα. Αυτό θα το καταφέρει, μόνο αν αποκτήσει αυτοέλεγχο. Μια δεξιότητα στην οποία το παιδί θα πρέπει να ασκείται από νηπιακή ηλικία έτσι ώστε να μπορεί να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις μόνο του.

---

Τι μπορείτε όμως να κάνετε στην πράξη για να βοηθήσετε το παιδί σας να αυτονομηθεί;

1. Να παραχωρείτε ανεξαρτησία στα παιδιά σας, με την προϋπόθεση ότι τους έχετε γνωστοποιήσει ένα πλαίσιο κανόνων, τους οποίους μπορούν να κατανοήσουν. Τα όρια αποτελούν προϋπόθεση της εύρυθμης λειτουργίας της οικογένειας. Είναι σίγουρο ότι αν θέτετε ανεπαρκή όρια στη συμπεριφορά του παιδιού σας, τότε το παιδί σας δεν θα καταφέρει να αποκτήσει επαρκή αυτοέλεγχο. Το ίδιο ισχύει κι αν δεν του παραχωρείτε ανεξαρτησία. Θα νιώθει άγχος και φόβο όταν θα πρέπει να τα βγάλει πέρα μόνο του ή να πάρει αποφάσεις. Στην πράξη, θα πρέπει να παραχωρείτε ανεξαρτησία, αλλά οριοθετημένη, ώστε να νιώθει το παιδί ικανό και ελεύθερο να διερευνήσει τις δυνατότητες του από τη μία και από την άλλη να μπορεί να κάνει υποθέσεις για το τι μπορεί να συμβεί αν πάρει τη μία ή την άλλη απόφαση. Για παράδειγμα, αν το παιδί σας είναι μικρό, δώστε του επιλογές τις οποίες θα έχετε εγκρίνει από πριν και έπειτα αφήστε το να επιλέξει και να δεχτεί τις συνέπειες της απόφασής του. Ακόμα κι αν κάνει μια άστοχη επιλογή, αφήστε το να μάθει από τις συνέπειες, γιατί η πραγματικότητα είναι πάντα διδακτική. Αφήστε το να επιλέξει τι θα φάει ή τι θα φορέσει αν είναι μικρό. Αφήστε το μεγαλύτερο παιδί σας να αποφασίσει με τι θέλει να ασχοληθεί ή πως πρέπει να διαχειριστεί τον χρόνο του.
2. Δώστε στο παιδί σας ελευθερία σε ένα πλαίσιο ασφάλειας. Γνώμονας θα πρέπει να είναι η σωματική και ψυχική του υγεία. Φυσικά, θα πρέπει να παρεμβαίνετε αν το παιδί σας αποφασίσει κάτι το οποίο ρισκάρει την ασφάλειά του. Η παρέμβαση σας θα πρέπει να μην συνοδεύεται από τιμωρία αλλά από ουσιαστική επικοινωνία.
3. Να επαινείτε τις αποφάσεις του παιδιού σας, έτσι ώστε να του περάσετε το μήνυμα ότι πρέπει να εμπιστεύεται τον εαυτό του. Ο έπαινος θα πρέπει να έχει την ίδια ένταση με το επίτευγμα. Σε καμία περίπτωση μην υπερβάλετε με αντιδράσεις ενθουσιασμού, ούτε όμως να προσπερνάτε το γεγονός ότι προσπάθησε. Η επιβράβευση είναι ευεργετική όταν γίνεται σωστά.
4. Προωθήστε τη συναισθηματική αυτονομία του παιδιού σας  και βοηθήστε το να αποκτήσει αυτοέλεγχο. Να θυμάστε ότι όλα τα συναισθήματα πρέπει να είναι καλοδεχούμενα, ακόμα και τα αρνητικά. Αυτό που πρέπει να κάνετε ως γονείς είναι να βοηθήσετε το παιδί σας να κατανοήσει τους λόγους για τους οποίους αισθάνεται όπως αισθάνεται και να το βοηθήσετε να αξιολογεί τις εκάστοτε περιστάσεις. Η δεξιότητα του συναισθηματικού αυτοελέγχου χτίζεται σιγά σιγά, ξεκινά από την νηπιακή ηλικία και εξελίσσεται όσο το παιδί ωριμάζει.