Διαπαιδαγωγηση

Προετοιμάστε το παιδί σας να υποδεχθεί το νέο αδελφάκι

Η συμβολή της αδελφικής σχέσης στη ζωή του ατόμου θεωρείται πολύ σημαντική, καθώς επιδρά στην ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων και στην συναισθηματική εξέλιξη του. Μέσω του κοινού παιχνιδιού και της συνεργασίας, τα αδέλφια μαθαίνουν να μοιράζονται, να συνυπάρχουν, να διαχειρίζονται τις συγκρούσεις τους, να υποστηρίζουν το ένα το άλλο και να λειτουργούν από κοινού στο οικογενειακό σύστημα. Η αδελφική σχέση συμβάλλει και στην γνωστική ανάπτυξη των παιδιών, καθώς αυτά συμμετέχουν από κοινού σε παιχνίδια φαντασίας και αλληλοεπιδρώντας μαθαίνουν να δέχονται την διαφορετικότητα στον τρόπο σκέψης. Τα παιδιά που έχουν αδέλφια εμφανίζουν ενδιαφέρον για φροντίδα και παρηγοριά, αφού νοιάζονται ο ένας για τον άλλον από πολύ μικρή ηλικία. Όλα τα παραπάνω οφέλη ενισχύονται από τη συμπεριφορά των γονέων απέναντι στα παιδιά.

 Έχει παρατηρηθεί ότι, όταν τα αδέλφια αντιμετωπίζονται ισότιμα από τους γονείς, χωρίς να υπάρχει το «ευνοημένο παιδί» στην οικογένεια, τότε τα παιδιά μεγαλώνουν με αυξημένη αυτοεκτίμηση και καλή ψυχοκοινωνική εξέλιξη. Από την άλλη, η αυξημένη εύνοια της μητέρας σε οποιοδήποτε παιδί, έχει ως αποτέλεσμα χαλαρούς δεσμούς και αντιπαλότητα μεταξύ των αδελφών, που τους ακολουθούν στην ενήλικη ζωή. Αυτή βέβαια η εξέλιξη δεν θα συμβεί φυσικά, επειδή για το πρώτο διάστημα θα είστε περισσότερο απορροφημένη με τη φροντίδα του νεογνού, αλλά στην περίπτωση που δεν θα μπορέσετε να βρείτε ισορροπία στο μοίρασμα της προσοχής και της αγάπης σας για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Είναι απολύτως λογικό, ότι το νεογνό θα έχει αυξημένες ανάγκες στην αρχή. Η πρώτη αυτή περίοδος που η προσοχή σας θα είναι περισσότερο στραμμένη στο νεογνό, επειδή δεν διαρκεί πολύ, δεν είναι επιβαρυντική για τη σχέση σας με το μεγαλύτερο παιδί σας. Αυτό βέβαια προϋποθέτει να μην αγνοείτε και να μην το παραμελείτε. Προσπαθήστε σιγά σιγά να προσαρμοστείτε κι εσείς και να συνεχίσετε να μοιράζεστε με το παιδί σας κάποιες στιγμές της ρουτίνας του. Το παιδί σας δεν θα πρέπει να νιώσει μοναξιά. Δώστε την αγάπη και την προσοχή σας, περίπου όπως πριν. Σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξει και ο μπαμπάς. Είναι πολύ φυσιολογικό πάντως, το πρώτο διάστημα το μεγάλο αδελφάκι να νιώσει ζήλεια προς το μωρό. Αυτό που θα πρέπει  να σας ανησυχήσει είναι η εμφάνιση ψυχοσωματικών συμπτωμάτων στο παιδί, πράγμα που σημαίνει υπερβολικό στρες.

 Με ποιο τρόπο όμως,  μπορούν να μπουν γερές βάσεις από την έναρξη της αδελφικής σχέσης; Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν το παιδί τους να προσαρμοστεί στην νέα οικογενειακή κατάσταση καλύτερα;

  1. Δείξτε του φωτογραφίες με τον εαυτό του, από τη γέννηση και τη βρεφική ηλικία. Εξηγήστε του ότι κάποτε ήταν πολύ μικρό μωράκι και αυτό.
  2. Αφήστε το να νιώσει το μωρό να κλωτσάει στην κοιλιά σας. Συζητήστε με το παιδί σας για το μωρό που θα γεννηθεί από τη μαμά όπως συνέβη και με εκείνο.
  3. Διαβάστε παραμύθια σχετικά με τον ερχομό ενός νέου μωρού. Συζητήστε με το παιδί σας για το πως και η δική σας οικογένεια θα μεγαλώσει.
  4. Αφήστε το παιδί σας να συμμετέχει στην προετοιμασία του σπιτιού, αγοράστε παιδικά είδη και ζητήστε τη γνώμη του.
  5. Εάν έχετε φίλους με νεογνά, περάστε αν είναι εφικτό λίγο χρόνο μαζί τους. Είναι σημαντικό για το παιδί σας να έχει εικόνες από πριν για το τι σημαίνει αδελφάκι.
  6. Αφιερώστε στο παιδί σας ποιοτικό χρόνο και μην αλλάζετε τις ρουτίνες του. Να συμμετέχετε όσο το δυνατόν περισσότερο στην καθημερινότητα του πριν γεννηθεί αλλά και αφού γεννηθεί το νέο μωράκι.
  7. Ενημερώστε το παιδί σας ότι το μωρό θα γεννηθεί στο νοσοκομείο και φροντίστε να υπάρχει ένα οικείο άτομο στο παιδί για να το φροντίζει εκείνες τις μέρες.
  8. Αφού γεννήσετε και επιστρέψετε σπίτι, να αγκαλιάζετε το παιδί σας όσο πιο πολύ μπορείτε. Αν συνηθίζατε να το κοιμίζετε εσείς, συνεχίστε να το κάνετε. Διαβάστε του τα αγαπημένα του παραμύθια. Παίξτε μαζί του έστω και λίγο κατά τη διάρκεια της ημέρας και μην ξεχνάτε να το ενθαρρύνετε σε ότι κάνει.
  9. Αφήστε το να σας βοηθήσει στη φροντίδα του μωρού, αν το επιθυμεί το ίδιο. Μπορεί να σας δώσει την πάνα, να διαλέξει τα ρουχαλάκια που θα του φορέσετε, να τραγουδήσει στο μωρό ένα νανούρισμα.
Βιβλιογραφία

Suitor, J. J., Sechrist, J., Plikuhn, M., Pardo, S., Gilligan, S., & Pillemer, K. (2009). The role of perceived maternal favoritism in sibling relations in midlife. Journal of Marriage and Family, 71, 1026 -1038.

Vivona, J. M. (2007). Sibling differentiation, identity development, and lateral dimension of psychic life. Journal of the American Psychoanalytic Association, 55, 1191 -1215