Διαπαιδαγωγηση

8 τρόποι για να χτίσετε την αυτοεκτίμηση στη βρεφική και νηπιακή ηλικία

Από τη στιγμή που τα βρέφη αποκτούν συνείδηση του εαυτού τους ως ανεξάρτητων ατόμων, περίπου στον 12ο μήνα, αρχίζει να χτίζεται και η αυτοεκτίμηση τους.Όσο το βρέφος δεν έχει αποκτήσει αυτεπίγνωση, μπορείτε να βάλετε τα θεμέλια πάνω στα οποία θα χτιστεί αργότερα η αυτοεκτίμηση του παιδιού σας. Αυτό που μπορείτε να κάνετε κατά τη διάρκεια των πρώτων μηνών είναι να ανταποκρίνεστε στις βιολογικές και συναισθηματικές ανάγκες του μωρού σας με αμεσότητα. Με αυτόν τον τρόπο θα δημιουργήσετε με το βρέφος σας έναν ασφαλή δεσμό, πράγμα πολύ σημαντικό για την εξέλιξη τους ψυχοκοινωνικής του υγείας. Ένα βρέφος που έχει δημιουργήσει με την μητέρα-τροφό ασφαλή δεσμό, νιώθει ασφάλεια και εμπιστοσύνη για τον κόσμο γύρω του, αλλά και για τον εαυτό του, γεγονός που θα το βοηθήσει να χτίσει υγιή αυτοεκτίμηση.

Σιγά σιγά λοιπόν, τα μικρά παιδιά αρχίζουν και αποκτούν την επίγνωση του εαυτού τους, τι μπορούν να κάνουν και τι δεν μπορούν σε ένα περιβάλλον που είναι ανοιχτό τους εξερεύνηση. Ο ρόλος των γονέων είναι πολύ σημαντικός στην θεμελίωση της αυτοεκτίμησης αλλά και στην τόνωση της με σημαντικές εμπειρίες για το παιδί καθώς αυτό μεγαλώνει. Η αλήθεια είναι ότι τουλάχιστον για τα πρώτα χρόνια, τα παιδιά βλέπουν τον κόσμο, αλλά και την εικόνα του εαυτού τους μέσα από τα μάτια των γονέων. Βοηθήστε λοιπόν το παιδί σας, να χτίσει την αυτοεκτίμηση του με τον καλύτερο τρόπο:

  • Αφήστε το παιδί σας να εξερευνήσει το περιβάλλον, αλλά να είστε παρόντες και έτοιμοι να ανταποκριθείτε, αν σας χρειάζεται. Για παράδειγμα, μπορεί να θέλει να ανέβει στην ψηλή τσουλήθρα και εσείς φοβάστε. Καλό θα είναι να το αφήσετε να το κάνει, ελέγχοντας πρώτα για την ασφάλεια του και έπειτα καθοδηγώντας το στο ανέβασμα. Μπορείτε να το περιμένετε από κάτω, αν χρειάζεται,για να νιώθει ασφάλεια.
  • Αφήστε το μικρό παιδί σας να πάρει αποφάσεις – για παράδειγμα, αν θα βάλει μέλι ή μαρμελάδα στο ψωμί του. Η δυνατότητα επιλογής δίνει στα νήπια μια συναρπαστική αίσθηση ελέγχου, η οποία βοηθά στην ανάπτυξη της εμπιστοσύνης και της αίσθησης του εαυτού.
  • Επαινέστε το παιδί σας για αυτό που καταφέρνει, χωρίς να υπερβάλετε. Είναι σημαντικό να δείχνετε στο παιδί σας ότι είστε περήφανοι όταν καταφέρνει έναν στόχο του. Μην υποτιμάτε τα επιτεύγματα του, επικεντρωθείτε στα δυνατά του σημεία και μην το συγκρίνετε με άλλα παιδιά, γιατί έτσι αντιλαμβάνεται είτε ότι δεν χρειάζεται να προσπαθεί, είτε ότι δεν είναι ικανό να τα καταφέρει.
  • Διδάξτε στο παιδί τους κανόνες του δίκαιου παιχνιδιού. Πρέπει να αντιληφθεί ότι άλλοτε θα κερδίζει και άλλοτε θα χάνει, πράγμα απολύτως φυσιολογικό. Ένα παιδί που δεν του επιτρέπουν να χάσει, θα αποκτήσει μεγαλώνοντας την αίσθηση ότι πρέπει να κερδίζει πάντα. Φανταστείτε απλά, πώς θα αισθάνεται όταν αναγκαστικά κάποιες φορές θα χάνει.
  • Δώστε την ευκαιρία στο παιδί σας να κάνει νέες δραστηριότητες, να μάθει καινούργια πράγματα και να γνωρίσει νέους φίλους. Οι νέες γνώσεις και τα καινούργια πρόσωπα στη ζωή του, είναι σημαντικά, για να το κάνουν να αισθανθεί ότι είναι ικανό και χαρούμενο.
  • Παίξτε με το παιδί σας και αφιερώστε του ποιοτικό χρόνο. Μην νομίζετε ότι άλλοι άνθρωποι, όπως οι δάσκαλοι, θα κάνουν τη δουλειά που αναλογεί σε εσάς τους γονείς. Πιστέψτε με, οι γονείς έχουν την μεγαλύτερη ευθύνη για την αυτοεκτίμηση του παιδιού. Αφιερώστε χρόνο στο παιδί σας και παίξτε με την καρδιά σας, χωρίς παρεμβολές. Αφήστε το κινητό στην άκρη για λίγο ή τη δουλειά να περιμένει.
  • Προσέξτε τα σημάδια μαθησιακών δυσκολιών, εκφοβισμού ή άλλων κοινωνικών δυσκολιών που μπορούν να επηρεάσουν την αυτοεκτίμηση του παιδιού. Είναι σημαντικό το παιδί να νιώθει ασφάλεια στο σχολείο και μέλος της σχολικής ομάδας. Ένα παιδί που δε νιώθει αποδεκτό, πλήττεται η αυτοεκτίμηση του, αγχώνεται και στεναχωριέται. Μακροχρόνια, μια τέτοια κατάσταση θα έχει συνέπειες στην ψυχική του υγεία.
Βιβλιογραφία

Heaven, P., & Ciarrochi, J. (2008). Parental styles, gender and the development of hope and self-esteem. European Journal of Personality, 22, 707-724.

Markus, H.R., & Kitayama, S. (1991). Culture and the self: Implications for cognition, emotion, and motivation. Psychological Review, 98, 224-253.

Pinto, A., Verissimo, M., Gatinho, A., Santos, A., & Vaughn, B.E. (2015). Direct and indirect relations between parent–child attachments, peer acceptance, and self-esteem for preschool children. Attachment & Human Development, 17, 586-98.