Διαπαιδαγωγηση

Το κλάμα στα παιδιά: γέννηση έως 8 ετών

Όλα τα παιδιά όταν είναι αναστατωμένα, πονούν ή είναι άρρωστα κλαίνε. Το κλάμα είναι ένας τρόπος, να σας δείξουν ότι σας χρειάζονται. Κάποιες φορές, εκφράζουν την απογοήτευση τους κλαίγοντας ή διεκδικούν με το κλάμα κάτι που θέλουν. Όσο το παιδί είναι μικρό και δεν έχει αναπτύξει ακόμα τις δεξιότητες της ομιλίας για να εκφράσει αυτό που αισθάνεται, το κλάμα αποτελεί πρωταρχικό τρόπο επικοινωνίας.


  • Βρέφη

Όταν το βρέφος αρχίσει να κλαίει, οι γονείς πρέπει να αντιληφθούν την ανάγκη που εκφράζει μέσω του κλάματος. Είναι πιθανό να πεινάει, να ενοχλείται από κάτι, να πονάει, να φοβάται, να νυστάζει, να αναζητά την αγκαλιά και την στοργή. Οι γονείς μετά από παρατεταμένο κλάμα, θα πρέπει να ελέγξουν πρώτα, αν το παιδί είναι άρρωστο.

Είναι σημαντικό κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους, να ανταποκρίνεστε άμεσα στο κλάμα και στις ανάγκες του παιδιού σας. Με αυτό τον τρόπο, παρέχετε την αίσθηση της ασφάλειας, την οποία έχει ανάγκη για να εξελιχθεί ομαλά και να ωριμάσει χωρίς ψυχοκοινωνικές διαταραχές. Παιδιά των οποίων οι ανάγκες δεν ικανοποιούνται συστηματικά από την μητέρα τον πρώτο χρόνο τους ζωής τους, το πιθανότερο είναι να βιώνουν κατάθλιψη ως ενήλικες. Σε καμία περίπτωση μην ανακινείτε ή χτυπάτε ένα βρέφος που κλαίει. Εάν αισθάνεστε ότι μπορεί να βλάψετε το παιδί σας, σταματήστε προτού κάνετε κάτι επιβλαβές και ζητήστε βοήθεια. Το κλάμα του μωρού λοιπόν, είναι ένα καμπανάκι για κάποια ανάγκη που έχει προκύψει. Μην την αγνοείτε και να είστε όσο μπορείτε πιο άμεσοι στην ικανοποίηση της.


  • Νήπια

Το κλάμα των μικρών παιδιών συμβαίνει κυρίως για τους τους ίδιους λόγους που τα μωρά κλαίνε. Τα μικρά παιδιά κλαίνε επίσης, για να αντιμετωπίσουν τα νέα και δύσκολα συναισθήματα τους, όπως απογοήτευση, αμηχανία ή ζήλια.

Εάν νομίζετε ότι το παιδί σας μπορεί να είναι κουρασμένο, λίγος ύπνος μπορεί να βοηθήσει ή θα μπορούσατε να ακούσετε μουσική, να του διαβάσετε μια ιστορία. Εάν το κλάμα συμβαίνει κατά την ώρα του ύπνου, μπορεί να οφείλεται σε εφιάλτες.  Καθησυχάστε το, δώστε του μια αγκαλιά, έτσι ώστε να αισθάνεται ασφάλεια. Εάν το παιδί σας είναι θυμωμένο, προσπαθήστε να το ηρεμήσετε. Εάν είναι απογοητευμένο, προσπαθήστε να βρείτε μια λύση μαζί. Για παράδειγμα, «είσαι απογοητευμένος επειδή δεν μπορείς να χτίσεις τον πύργο. Ας προσπαθήσουμε ξανά μαζί ». Ονομάζοντας ένα συναίσθημα, βοηθάτε το παιδί να κατονομάσει τα συναισθήματά του αλλά και να νιώσει ότι συμπάσχετε. Βοηθά επίσης, να μάθει την αυτορρύθμιση, να διαχειρίζεται δηλαδή μόνο του σιγά σιγά τα συναισθήματα που του προκαλούν αναστάτωση. Εάν το μικρό παιδί σας είναι κάπως γκρινιάρικο, δοκιμάστε να κάνετε μια βόλτα έξω μαζί, ίσως χρειάζεται αλλαγή παραστάσεων. Οι εκρήξεις θυμού και το κλάμα από απογοήτευση ή ματαίωση στην νηπιακή ηλικία είναι κάτι πολύ συνηθισμένο και φυσιολογικό. Ωριμάζοντας το παιδί, θα το περιορίσει φυσιολογικά. Μέχρι τότε, προσπαθήστε να το βοηθήσετε να κατανοήσει γιατί συμβαίνει να νιώθει θυμό, απογοήτευση ή στεναχώρια. Αν πάλι, νιώθετε ότι δεν μπορείτε να το διαχειριστείτε, αισθάνεστε αγχωμένοι ή ανήσυχοι, ζητήστε βοήθεια ώστε να κάνετε μια παύση και να ηρεμήσετε.    


  • Παιδιά σχολικής ηλικίας, έως 8 ετών

Τα παιδιά τείνουν να κλαίνε λιγότερο καθώς μεγαλώνουν. Τα παιδιά που δεν είναι πια νήπια, χρησιμοποιούν τη γλώσσα πολύ καλά για να εκφράσουν αυτό που θέλουν και μπορούν να επικοινωνήσουν για το γεγονός ότι είναι αναστατωμένα ή για κάτι που χρειάζονται. Είναι πολύ πιθανό να είναι ευκολότερο για τα μεγαλύτερα παιδιά να μιλούν για τα συναισθήματά τους. Μέχρι την ηλικία των 6 ετών, τα παιδιά γνωρίζουν ποια είναι τα βασικά συναισθήματα και πώς ονομάζονται. Μπορούν να τα διαχειριστούν καλύτερα σε σχέση με τα μικρότερα παιδιά, πράγμα που τα βοηθάει να ξεπερνούν ευκολότερα την ματαίωση και τον θυμό τους. Επειδή έχουν καλύτερη συναισθηματική αντίληψη και περισσότερες εμπειρίες συγκριτικά με τους μικρότερους, κλαίνε λιγότερο. Συμβαίνει κάποιες φορές όμως, να χρειάζονται τη βοήθεια σας για να ξεπεράσουν την απογοήτευση, τη στεναχώρια και τον θυμό. Ως γονείς, οφείλετε να βοηθήσετε να βάλουν τα συναισθήματα τους σε μια τάξη. Το πρώτο που μπορείτε να κάνετε, είναι να βοηθήστε το παιδί να ηρεμήσει. Μόλις συμβεί αυτό, ρωτήστε για ποιο λόγο είναι αναστατωμένο. Μην κάνετε κριτική σε αυτά που ακούτε, μην σχολιάζετε αρνητικά πρόσωπα και καταστάσεις που μπορεί να εξιστορεί. Βοηθήστε το να βρει λύση στο πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπίζει, χωρίς όμως να του πείτε εσείς τι θα κάνει. Να θυμάστε ότι ο ρόλος σας είναι να διευκολύνετε το παιδί να διαχειριστεί αυτό που του συμβαίνει με αγάπη, χωρίς κριτική ή ειρωνεία.

Βιβλιογραφία

Biringen, Z. (2010). Raising a secure child: Creating emotional availability between you and your child. New York: Penguin.


Kochanska, G., Coy, K.C., & Murray, K.T. (2001). The development of self-regulation in the first four years of life. Child Development, 72, 1091-1111.


Lauw, M.S.M., Havighurst, S.S., Wilson, K.R., Harley, A.E., & Northam, E.A. (2014). Improving parenting of toddlers’ emotions using an emotion coaching parenting program: A pilot study of Tuning in to Toddlers. Journal of Community Psychology, 42(2), 169-175.


Weijer-Bergsma, E., Langenberg, G., Brandsma, R., Oort, F., & Bögels, J. (2014). The effectiveness of a school-based mindfulness training as a program to prevent stress in elementary school children. Mindfulness, 5(3), 238-248.